Bằng cấp (degree), chứng chỉ (diploma) và chứng nhận (certificate) là gì và có điểm nào giống hay khác nhau thế nào? Sau khi đưa ra định nghĩa ngắn gọn, Bằng cấp 365 sẽ so sánh ba khái niệm này dựa trên các tiêu chí cụ thể để bạn dễ hình dung.

Bài viết: Bằng cấp chứng chỉ là gì

Bằng cấp chứng chỉ là gì?

1. Bằng cấp là gì?

Bằng cấp (degree) là văn bằng được trao cho người đã hoàn tất khóa học về một ngành lớn.

2. Chứng chỉ là gì?

Chứng chỉ (diploma) là văn bằng chứng tỏ bạn đã kết thúc chương trình đào tạo về chuyên môn trong một ngành.

3. Chứng nhận là gì?

Chứng nhận (certificate) là giấy tờ để công nhận bạn hoàn thành khóa học về một kỹ năng chuyên biệt.

Để phân biệt rõ ràng 3 loại văn bằng này thì bạn có thể tham khảo những sự khác biệt mà Hotcourses Vietnam diễn giải bên dưới.

Phân loại các loại bằng cấp chứng chỉ

Bằng cấp chứng chỉ có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau như mức độ, lĩnh vực hoặc tính chất. Dưới đây là một số phân loại thông dụng của bằng cấp chứng chỉ:

Theo mức độ

Bằng cấp trung học: bao gồm các bằng tốt nghiệp THPT, bằng tốt nghiệp THCS hoặc các bằng tương đương.
Bằng cấp cao đẳng: bao gồm các bằng tốt nghiệp cao đẳng, bằng tốt nghiệp trung cấp hoặc các bằng tương đương.
Bằng cấp đại học: bao gồm các bằng tốt nghiệp đại học, bằng cử nhân hoặc các bằng tương đương.
Bằng cấp sau đại học: bao gồm các bằng thạc sĩ, tiến sĩ hoặc các bằng tương đương.

Theo lĩnh vực

Bằng cấp kỹ thuật: bao gồm các bằng cấp trong lĩnh vực kỹ thuật như kỹ sư, kỹ thuật viên, công nhân chuyên ngành…
Bằng cấp y tế: bao gồm các bằng cấp trong lĩnh vực y tế như bác sĩ, y tá, dược sĩ…
Bằng cấp giáo dục: bao gồm các bằng cấp trong lĩnh vực giáo dục như giáo viên, hiệu trưởng, nhà giáo dục chính trị…
Bằng cấp kinh tế – quản lý: bao gồm các bằng cấp trong lĩnh vực kinh tế – quản lý như kế toán, quản lý nhân sự, marketing…

Theo tính chất

Bằng cấp chính quy: là các bằng cấp được cấp bởi các trường đại học, cao đẳng hoặc các tổ chức giáo dục có uy tín.
Bằng cấp không chính quy: là các bằng cấp được cấp bởi các trường đào tạo nghề nghiệp hoặc các tổ chức chứng nhận năng lực.

Chứng chỉ nghề nghiệp: là các chứng chỉ về kỹ năng và năng lực trong một công việc cụ thể.

Lợi ích của việc có bằng cấp chứng chỉ

Việc có bằng cấp chứng chỉ mang lại nhiều lợi ích cho bạn trong công việc và sự nghiệp. Dưới đây là một số lợi ích của việc có bằng cấp chứng chỉ:

Tăng khả năng cạnh tranh trong việc xin việc: Với sự phát triển của xã hội, việc có bằng cấp chứng chỉ sẽ giúp bạn nổi bật và cạnh tranh hơn trong quá trình tuyển dụng.
Nâng cao trình độ và kỹ năng: Tham gia các khóa học hoặc đào tạo để đạt được bằng cấp chứng chỉ sẽ giúp bạn nâng cao trình độ và kỹ năng trong lĩnh vực đó.
Được đánh giá cao hơn trong công việc: Việc có bằng cấp chứng chỉ sẽ giúp bạn được đánh giá cao hơn trong công việc và có cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp.
Có thêm cơ hội phát triển sự nghiệp: Với bằng cấp chứng chỉ, bạn có thể dễ dàng chuyển sang các vị trí cao hơn hoặc nhận được các cơ hội mới trong công việc.
Tăng thu nhập: Việc có bằng cấp chứng chỉ sẽ giúp bạn có thêm cơ hội để đàm phán và tăng thu nhập trong công việc.

Lợi ích của việc có bằng cấp chứng chỉ

Thời lượng khóa học

Một khóa học cấp bằng thường kéo dài từ 3 đến 4 năm tùy theo quốc gia. Trong khi đó một khóa học cấp chứng chỉ chỉ kéo dài trong 1 đến 2 năm. Chương trình cấp chứng nhận có thời lượng ngắn nhất khi chỉ tính bằng đơn vị tháng.

Dựa trên sự khác biệt về thời gian này, nếu bạn mong muốn nhanh chóng gia nhập thị trường lao động hoặc đổi hướng phát triển sự nghiệp thì chọn theo đuổi khóa học cấp chứng chỉ hoặc chứng nhận là phù hợp hơn cả. Hai lựa chọn này còn có thêm ưu thế là khai giảng khóa mới liên tục suốt năm với giờ học linh động hơn chương trình học cấp bằng chính quy thông thường.

Học phí

Thời lượng khóa học ảnh hưởng rất lớn đến chi phí nên bạn có lẽ đã đoán được thứ tự cho mức học phí từ cao đến thấp sẽ là chương trình cấp bằng, chứng chỉ và phải chăng nhất là chứng nhận. Vì vậy nên các khóa học cấp bằng và chứng chỉ thường có các chương trình học bổng đi kèm còn chứng nhận thì không. Nếu bạn mong muốn du học tự túc thì rõ ràng chọn khóa học cấp chứng nhận sẽ có lợi thế hơn hẳn về mặt tài chính.

Yêu cầu nhập học

Chương trình cấp bằng tất nhiên sẽ có yêu cầu nhập học khó hơn so với hai lựa chọn còn lại. Tùy vào nền giáo dục của từng quốc gia mà yêu cầu đầu vào sẽ khác nhau nhưng ít nhất bạn sẽ phải tham gia kỳ thi sát hạch và nộp nhiều tài liệu khác để cạnh tranh với vô số ứng viên. Trong khi đó chương trình cấp chứng chỉ và chứng nhận lại có yêu cầu nhập học dễ dàng hơn. Bạn có thể không phải thi tuyển mà chỉ xét hồ sơ nên không cần bận tâm đến tỉ lệ chọi vì cơ hội dành cho mọi người.

Kiến thức được đào tạo

Cấu trúc của chương trình cấp bằng có mục tiêu giúp học viên phát triển một cách toàn diện nên ngoài nội dung chuyên ngành đã chọn bạn còn phải học thêm một số lớp đại cương khác. Ví dụ một số môn đại cương bạn có thể bắt gặp như Lịch sử, Toán học hay Triết học. Một số ngành học thật sự đòi hỏi bạn phải có kiến thức nền sâu rộng (như Luật chẳng hạn) nên bạn mới phải thêm các môn đại cương như vậy.

Trong khi đó, chương trình cấp chứng chỉ chỉ tập trung đào tạo đúng lĩnh vực chuyên môn chứ không cung cấp các lớp học ngoài lề nên bạn sẽ tiết kiệm được khá nhiều thời gian. Lĩnh vực được đào tạo trong chương trình cấp chứng chỉ chủ yếu thiên về kỹ thuật có thể vận dụng ngay trong thực tế nên bạn rất dễ tìm việc sau tốt nghiệp.

Chương trình cấp chứng nhận lại chú trọng đào tạo một kỹ năng hoặc chuyên ngành nhỏ trong một lĩnh vực lớn nên bạn sẽ được học đúng cái mình cần để làm nghề chứ không được giảng dạy kiến thức tổng quan về ngành. Thông thường những ai đã có bằng đại học nhưng muốn học thêm một kỹ năng mới của ngành khác sẽ chọn các khóa cấp chứng nhận để tối ưu hóa về mặt thời gian. Một số kỹ năng chuyên môn bạn chỉ cần có chứng nhận là được phép hành nghề như liệu pháp xoa bóp, làm móng hay kỹ thuật chăm sóc da.

Điều kiện để được cấp bằng cấp chứng chỉ

Mức độ đa dạng về ngành học

Nói một cách ngắn gọn thì lĩnh vực được đào tạo ở các chương trình cấp chứng chỉ và chứng nhận có thể tìm thấy ở các khóa học cấp bằng nhưng ngược lại thì… chưa chắc. Chẳng hạn với các lĩnh vực đòi hỏi bạn phải có thời gian học tập dài hơi không thể rút ngắn giai đoạn như Y hay Luật thì không thể nào tìm được một khóa học cấp chứng chỉ hay chứng nhận mà chỉ có lựa chọn học chương trình chính quy. Vậy nên khóa học cấp bằng vẫn có ngành học phong phú hơn để bạn cân nhắc.

Sự công nhận của quốc tế

Trong ba loại văn bằng thì chỉ có mỗi chương trình cấp bằng thường được quốc tế công nhận nếu bạn chọn học ở các trường đại học có chất lượng cao. Còn chứng chỉ hay chứng nhận chỉ có giá trị mang tính địa phương nơi cơ sơ đào tạo đó tọa lạc. Vì lẽ đó nên nếu bạn muốn phát triển sự nghiệp ở thị trường quốc tế thì chọn học chương trình cấp bằng sẽ phù hợp hơn.

Bằng cấp chứng chỉ nhận được sự công nhận từ quốc tế

Khả năng học cao lên

Nếu chọn học chương trình cấp bằng, bạn sẽ có cơ hội học lên hệ Thạc sĩ hay thậm chí Tiến sĩ. Còn với lựa chọn học lấy chứng chỉ hay chứng nhận thì khả năng học cao sẽ bị hạn chế. Tuy nhiên không phải ai cũng có nhu cầu học cao và không phải người nào cũng nên theo đuổi con đường học vấn lâu dài nên tùy vào nhu cầu của mỗi người mà lựa chọn nào cũng có ưu thế riêng. Nếu bản thân bạn không có mong muốn học Thạc sĩ hay Tiến sĩ thì không chọn chương trình cấp bằng hoàn toàn hợp lý.

Thu nhập tương lai

Thực tế cho thấy, không ai có thể nói trước được người được cấp bằng sẽ có thu nhập cao hơn người sở hữu chứng chỉ hoặc chứng nhận vì lương hàng tháng còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác. Nhìn chung, nếu giá trị bạn đem lại cho công ty hoặc thị trường đủ lớn thì thu nhập của bạn sẽ cao dù bạn có chọn học chương trình nào trước đó. Vì vậy bạn không nên quá đặt nặng việc học hình thức nào sẽ có lương cao vì lựa chọn nào cũng có thể giúp bạn có thu nhập tốt nếu chịu khó cố gắng tìm tòi cơ hội phát triển sự nghiệp.

Kết luận

Bằng cấp chứng chỉ là một phần không thể thiếu trong việc phát triển nghề nghiệp của mỗi người. Nó giúp bạn có thêm cơ hội để thăng tiến trong công việc, tăng thu nhập và được đánh giá cao hơn trong mắt nhà tuyển dụng. Tuy nhiên, để có được bằng cấp chứng chỉ, bạn cần tuân thủ các quy định và điều kiện của tổ chức cấp bằng và đảm bảo tính chính xác và đầy đủ của thông tin và giấy tờ trong hồ sơ của mình. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về bằng cấp chứng chỉ và cách đạt được nó.